Trải qua quá trình học tập, phấn đấu và trưởng thành, đến nay, với gần 40 năm gắn bó với ngành Công an, Đại tá Nguyễn Xuân Thiêm, nguyên Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (PC 47), Công an tỉnh Nghệ An, hiện là Trưởng phòng Cảnh sát điều tra về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ (PC 46), Công an tỉnh Nghệ An luôn hoàn thành xuất sắc vai trò là người thủ lĩnh trên mặt trận đấu tranh phòng, chống tội phạm của Công an tỉnh Nghệ An. Trong quá trình ấy, đồng chí đã cùng đồng đội khám phá thành công hàng trăm chuyên án lớn, gây được tiếng vang trên cả nước, góp phần cùng các lực lượng của Công an tỉnh Nghệ An đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn, đem lại cuộc sống bình yên cho nhân dân.

Nghệ An là vùng đất hẹp, người đông, công tác đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm rất cam go, phức tạp. Trong những năm từ 2004 - 2007, lợi dụng địa hình hiểm trở của các huyện biên giới phía Tây của tỉnh Nghệ An, các đối tượng người Lào đã xâm nhập sâu vào nội địa Việt Nam, dựng lán trại để tàng trữ vũ khí quân dụng, tổ chức vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý, hình thành nên các tụ điểm phức tạp, nhức nhối. Nhưng cũng chính trên mặt trận này đã xuất hiện những thủ lĩnh đánh án nổi tiếng cả nước như Đại tá Nguyễn Xuân Thiêm. Nhắc đến đồng chí, đồng đội nhớ đến một người chỉ huy dũng cảm, mưu trí, đã chỉ đạo hàng chục chuyên án đánh vào sào huyệt của bọn tội phạm ma túy, với những trận đánh để đời trước loại tội phạm hết sức nguy hiểm, manh động, sẵn sàng chống trả đến cùng.

Đại tá Nguyễn Xuân Thiêm

Lúc này, với cương vị là Trưởng phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy Công an tỉnh Nghệ An, với quyết tâm không để tội phạm ma túy lộng hành, Đại tá Nguyễn Xuân Thiêm đã trực tiếp lập Kế hoạch 109 về "Tấn công vũ trang tội phạm ma túy dọc tuyến biên giới" và báo cáo đề xuất lãnh đạo Công an tỉnh Nghệ An xin ý kiến của lãnh đạo Bộ Công an để triển khai triệt xoá các tụ điểm trên.

Kế hoạch 109 về sử dụng biện pháp vũ trang để truy quét các đối tượng người Lào xâm nhập vào nội địa Nghệ An được Bộ Công an đánh giá cao về tính sáng tạo, đột phá. Đơn vị của Đại tá Thiêm cũng chính là đơn vị đầu tiên trong lực lượng Cảnh sát ma túy toàn quốc được thực hiện biện pháp vũ trang để tấn công, trấn áp tội phạm ma túy có yếu tố nước ngoài.

Hơn 2 năm thực hiện Kế hoạch, đến cuối năm 2011, sự bình yên đã trở lại ở 3 huyện miền núi rẻo cao Kỳ Sơn, Tương Dương và Quế Phong. Kế hoạch 109 với những sáng kiến và sự chỉ huy tài tình của Đại tá Nguyễn Xuân Thiêm cùng nỗ lực vượt khó của cán bộ chiến sĩ trong đơn vị đã ghi dấu một mốc son đáng nhớ trong lịch sử Công an Nghệ An. Đó là việc tìm tòi, sáng tạo để tìm ra một biện pháp nghiệp vụ quan trọng trong công tác điều tra, phá án liên quan đến tội phạm ma túy. Ngoài thành tích đặc biệt xuất sắc trong Kế hoạch 109, Đại tá Nguyễn Xuân Thiêm còn có sáng kiến "Dùng chứng cứ nguội để bắt nóng". Đây cũng được coi là sự đột phá, sáng tạo trong trấn áp tội phạm ma túy ở các địa bàn trọng điểm mà sau này, Công an các đơn vị, địa phương đã học tập và vận dụng vào thực tiễn công tác.

Đồng chí Đại tá Nguyễn Xuân Thiêm vinh dự được Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng trao tặng danh hiệu cao quý Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân

Cùng với sự phát triển sôi động của kinh tế thị trường, xuất hiện thêm nhiều loại tội phạm mới trên địa bàn tỉnh Nghệ An với thủ đoạn hoạt động hoạt động ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Trước tình hình đó, năm 2014, đồng chí đại tá Nguyễn Xuân Thiêm được chuyển giữ chức vụ Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về quản lý và chức vụ (PC46). Với sự mưu trí, quyết đoán, ngay từ những ngày đầu nhận nhiệm vụ, ông đã chỉ đạo thành công nhiều chuyên án, bắt giữ kịp thời những vụ buôn bán hàng lậu, làm hàng giả, lừa đảo khách hàng lớn. Những chuyên án này đều mang đậm dấu ấn, năng lực xuất sắc của người chỉ huy. Trong đó, có chuyên án 114C - phá đường dây sản xuất, buôn bán, lắp đặt IC giả để ăn bớt xăng dầu vào tháng 11/2014. Đây là chuyên án phức tạp, các đối tượng kinh doanh xăng dầu đã sử dụng con chíp IC thay đổi chương trình nhằm thay đổi lưu lượng của cột bơm xăng dầu, “móc túi” của hàng nghìn, thậm chí là hàng triệu người tiêu dùng. Quyết tâm vạch trần thủ đoạn “buôn gian bán lận”, đồng chí đã chỉ đạo các chiến sĩ trinh sát hóa trang thành những khách hàng, theo dõi, nắm bắt tình hình và chọn thời điểm thích hợp để đồng loạt ra quân bắt tại chỗ hành vi gian lận của các chủ cửa hàng trên địa bàn toàn tỉnh.

Không dừng lại ở việc “lật mặt” được thủ đoạn “ăn bẩn” của các chủ cây xăng, chuyên án còn mở rộng điều tra, bắt gọn đối tượng cầm đầu là Trần Lê Đức - Giám đốc Công ty TNHH Hệ thống điện tử số Việt Nam, chuyên sản xuất ra IC giả để bán ra khắp các tỉnh, thành trên cả nước.

Ngay sau đó 1 tháng, Đại tá Thiêm tiếp tục chỉ đạo thành công chuyên án 124G - phá đường dây sản xuất mỹ phẩm giả lớn nhất cả nước. Với những câu hỏi đặt ra như: Đó là loại hàng hóa gì? Phương thức thủ đoạn lừa đảo ra sao? Quy mô mức độ nào? Ông đã chỉ đạo các trinh sát thu thập thông tin và xác định đối tượng chủ mưu. Với phương án táo bạo, ông đã trực tiếp vào tận thành phố Hồ Chí Minh để chỉ đạo các chiến sỹ mật phục, bắt quả tang tại cơ sở sản xuất hàng giả với hơn 15 tấn hàng giả và nguyên liệu dùng để sản xuất hàng chục loại mỹ phẩm giả.

Trải qua gần 40 năm cống hiến ở nhiều vị trí công tác, gắn bó với nhiều địa bàn khác nhau, Đại tá Nguyễn Xuân Thiêm được đánh giá là một trong những thủ lĩnh xuất sắc trên mặt trận phòng, chống tội phạm không chỉ của lực lượng Công an Nghệ An mà còn của lực lượng Công an cả nước. Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong quá trình công tác, Đại tá Nguyễn Xuân Thiêm vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất, 2 lần liên tục đạt danh hiệu "Chiến sĩ thi đua toàn lực lượng CAND". Ngày 30/7/2015, đồng chí Đại tá Nguyễn Xuân Thiêm vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.